Beschrijving
Het boek Contrapunt van Anna Enquist is verschenen in 2009.
Hangend over een grote tafel en bevangen door een grimmige eenzaamheid bestudeert een vrouw de Goldbergvariaties van Johann Sebastian Bach. Ze doet dat met de rug naar de toekomst, de blik gericht op wat geweest is. Soms staat ze op om plaats te nemen aan de vleugel en een variatie te gaan spelen. Maar de pianostudie lijkt voor de vrouw allereerst een verdovend middel.
Langzaam maar zeker, variatie voor variatie, ontvouwt zich het landschap van haar verleden zoals zij dat voor zich ziet. Dat levert een allerminst chronologisch beeld op. Op de voorgrond treedt echter voortdurend een gezin: een vrouw (die zij zelf is), een man, een dochter en een zoon – in verschillende levensstadia. Momenten van geluk en pijn, van vrolijkheid en razernij, van onbekommerdheid en zorg wisselen elkaar in snel tempo af. Zo is het leven. Maar onder al dat onvermijdelijke existeren resoneert van meet af aan iets; aanvankelijk ternauwernood waarneembaar maar gaandeweg dringt een verontrustende ondertoon zich in toenemende mate aan ons op. Een onstuitbare melodie als een aanzwellend noodlot dat alles overstemt en essentieel is.
De toekomst heeft zich in de verste hoek van de kamer teruggetrokken. Buiten gaat het leven zijn onhoudbare gang. In een kleine wereld, los van ruimte en tijd, speelt de moeder een lied voor haar kind. Voor het eerst, voor het laatst.
